İngilizce Gramerin Temel Taşı: Subject-Verb Agreement

İngilizce öğrenirken herkesin bir noktada takılıp kaldığı, bazen “yine mi?” diye iç çektiği o meşhur konuya, yani Subject-Verb Agreement‘a, Türkçe mealiyle Özne-Fiil Uyumu‘na, hoş geldiniz. İster yeni başlıyor olalım ister ileri seviye metinler yazalım, bu kuralın sağlamasını yapmadan attığımız her adımda hata yapma ihtimalimiz var. Aslında olay o kadar karmaşık değil: Bir cümledeki öznenin tekil veya çoğul olmasına bakıp, fiilimizi de buna göre tekil ya da çoğul çekimde kullanıyoruz.Şu gerçekten dolayı ki, bir cümlenin öznesi tekil (örneğin ‘The cat’ veya ‘She’) ise, Present Simple Tense’de fiilimiz meşhur ‘-s’ takısını alır (‘The cat runs‘). Öte yandan, özne çoğulsa (‘The cats’ veya ‘They’), fiilimiz yalın kalır (‘The cats run‘). İşte Subject-Verb Agreement‘ın özü budur. Cümlenin bel kemiği olan bu uyumu doğru kurduğumuzda, iletişimimiz hem çok daha net hem de İngilizce konuşan bir kulağa çok daha akıcı gelir. Makalenin ilerleyen kısımlarında, ‘Neither… nor…’ gibi tuhaf yapılar, kolektif isimler ve araya giren uzun ifadeler yüzünden kafamızın karıştığı anları teker teker çözümleyeceğiz, güncel kullanımları da es geçmeyeceğiz.

Hatta size bir itirafta bulunayım. Yıllarca İngilizce konuşup yazmama rağmen, üniversitede bir ödevimi teslim ederken, “The complexity of the systems are baffling” diye yazmıştım. Hocamın yüzündeki o ‘hata yaptın ama önemli değil’ ifadesini hâlâ unutamıyorum. Oysa doğru kullanım, öznenin sistemlerin kendisi değil, sistemlerin ‘karmaşıklığı’ olduğu için, “The complexity… is baffling” olmalıydı. Gördüğünüz gibi, bazen en deneyimli olanlar bile özneyi ve fiili ayırmakta zorlanabiliyor. Madem ki hepimiz bu yollardan geçtik, o zaman gelin bu konuyu bir daha asla hata yapmayacağımız şekilde masaya yatıralım.

H2. Temel Kurallar: Tekillik ve Çoğulluk Dengesi Nasıl Kurulur?

Özne-Fiil Uyumu, çoğu zaman tekil ve çoğul ayrımından ibarettir; fakat işin içine detaylar girince kafa karışıklığı başlar. Subject-Verb Agreement kurallarına hakim olmak demek, sadece ‘He runs’ demek değil, cümlenin en karmaşık yerinde bile öznenin çekirdeğini bulmak demektir.

H3. Basit Uyum: Üçüncü Tekil Şahıs ve ‘S’ Takısı

En temel kural, İngilizce’de Present Simple Tense’te, özne üçüncü tekil şahıs olduğunda (‘He’, ‘She’, ‘It’ veya tekil bir isim), fiile mutlaka bir ‘-s’ takısı eklenmesi gerektiğidir. ‘The dog barks loudly’ (Köpek yüksek sesle havlar) dediğimizde, ‘The dog’ tekil olduğu için fiilimiz ‘bark’ yerine ‘barks’ olur. Eğer özne çoğulsa (‘They’, ‘We’, ‘The dogs’), fiilimiz yalın kalır: ‘The dogs bark loudly’. Bu, gramerin A, B, C’sidir ve tüm diğer karmaşık kurallar bu temel üzerine inşa edilir.

H3. Araya Giren Sözcük Gruplarına Dikkat: Asıl Özne Nerede?

Bazen özne ile fiilin arasına, özneyi tanımlayan, genellikle ‘of’, ‘in’, ‘with’ gibi edatlarla başlayan uzun sözcük grupları girer. İşte bu noktada Subject-Verb Agreement tuzağı kurulur. Bir cümleyi doğru analiz edebilmek için, bu aradaki edat gruplarını görmezden gelmelisiniz. Örneğin: ‘The new design, with all its modern features and a revolutionary color palette, is already popular.’ (Tüm modern özelliklerine ve devrim niteliğindeki renk paletine sahip yeni tasarım, şimdiden popüler.) Burada özne, fiile en yakın olan ‘features’ veya ‘palette’ değil, cümlenin başındaki tekil olan ‘The new design’dır. Bu nedenle fiil ‘are’ değil, ‘is’ olmalıdır. Gramerin bu tür detayları için, güvenilir ulusal kaynaklar bile sürekli güncel içerikler yayınlıyor, ki bu da konunun ne kadar kritik olduğunu gösteriyor.

H2. Kafa Karıştıran Durumlar ve Detaylı Kurallar (2025 Güncel Kullanımlar)

Basit kuralları geçtik, şimdi Subject-Verb Agreement‘ın asıl can sıkan ve güncel kullanım trendleriyle bazen esneklik gösterebilen kısımlarına gelelim. Bu detaylar, metinlerimizi bir ‘ana dili İngilizce olan biri yazmış’ seviyesine taşır.

H3. Bağlaçlarla Birleşen Özneler: ‘And’, ‘Or’, ‘Nor’

‘And’ ile bağlanan iki veya daha fazla özne, neredeyse her zaman çoğul bir fiil gerektirir: ‘My brother and my sister are coming to the party.’ (Kardeşim ve kız kardeşim partiye geliyor.) Ancak, iki öge birleşip tek bir şey, fikir veya birim ifade ediyorsa, fiil tekil olur. Bu, özellikle Amerikan İngilizcesinde yerleşik bir kuraldır: ‘Bread and butter is my favorite breakfast.’ (Ekmek ve tereyağı benim favori kahvaltım.) Burada ‘ekmek ve tereyağı’ tek bir öğün, tek bir kavram olarak ele alınıyor.

Gelelim ‘or’ ve ‘nor’ bağlaçlarına. Bu yapılarda, fiile en yakın olan öznenin tekilliği/çoğulluğu belirleyici olur. ‘Neither the students nor the teacher is ready.’ (Ne öğrenciler ne de öğretmen hazır.) Burada ‘teacher’ (tekil) fiile (‘is’) en yakın olduğu için uyum onunla sağlanır. Fakat, bu kuralın tersi de geçerlidir: ‘Neither the teacher nor the students are ready.’ (Ne öğretmen ne de öğrenciler hazır.) Şimdi ‘students’ (çoğul) fiile (‘are’) en yakın oldu.

H3. Kolektif İsimler ve Belirsiz Zamirler

Kolektif isimler (collective nouns), yani ‘team’ (takım), ‘family’ (aile), ‘committee’ (komite) gibi bir grup insanı veya şeyi tek bir birim olarak ifade eden isimler, İngiliz ve Amerikan İngilizcesinde farklılık gösterebilir. Amerikan İngilizcesi’nde bu isimler genellikle tekil kabul edilir: ‘The team is performing well.’ (Takım iyi performans sergiliyor.) İngiliz İngilizcesi’nde ise bireylerin eylemine vurgu yapılıyorsa çoğul fiil kullanılabilir: ‘The team are arguing among themselves.’ (Takım üyeleri kendi aralarında tartışıyor.) Bu konudaki gramer otoritesi (Wikipedia), bu bölgesel farklılığı net bir şekilde belirtiyor.

Belirsiz zamirler (Indefinite Pronouns) ise bir diğer önemli tuzaktır. ‘Each’, ‘every’, ‘everyone’, ‘everybody’, ‘anyone’, ‘anybody’, ‘someone’, ‘somebody’, ‘no one’, ‘nobody’ gibi zamirler anlamca çoğul bir gruba işaret etse bile, gramer açısından her zaman tekil kabul edilir ve tekil fiil alırlar. ‘Everyone is expected to attend the meeting.’ (Herkesin toplantıya katılması bekleniyor.) Burada ‘everyone’ tekil muamelesi gördüğünden fiil ‘is’ olur, ‘are’ değil.

H2. 2025 Trendleri ve Esnek Kullanımlar: Subject-Verb Agreement Nereye Gidiyor?

Dil, yaşayan bir varlık olduğu için gramer kuralları da zamanla esneklik kazanabiliyor. Özellikle internet dilinin ve küresel iletişimin artmasıyla, bazı Subject-Verb Agreement kuralları modern kullanımda biraz yumuşamış durumda.

H3. Miktar İfadeleri ve Kesirler: Context Her Şeydir

‘Some’, ‘all’, ‘most’, ‘none’ ve kesirler (‘one-third of’, ‘two-thirds of’) gibi miktar belirten ifadeler kullanıldığında, fiilin tekil mi yoksa çoğul mu olacağı, bu ifadenin işaret ettiği isme bağlıdır. Yani cümlenin bağlamına bakılır. Eğer işaret edilen isim sayılamayan tekil bir isimse (uncountable noun), fiil tekil olur: ‘Most of the water is gone.’ (Suyun çoğu gitmiş.) Eğer işaret edilen isim sayılabilen çoğul bir isimse (countable plural noun), fiil çoğul olur: ‘Most of the students are ready.’ (Öğrencilerin çoğu hazır.)

H3. ‘One of the…’ Yapısı ve Modern Esneklikler

‘One of the…’ yapısında, kendisinden sonra gelen çoğul isim her zaman dikkatimizi dağıtır. ‘One of the best movies that has been released this year…’ (Bu yıl çıkan en iyi filmlerden biri…) Burada fiil (‘has’), ‘movies’ ile değil, cümlenin asıl öznesi olan ‘one’ (bir tanesi) ile uyum sağlar ve tekil olur. Bu kural katidir ve modern İngilizcede de değişmemiştir. Ancak, şunu da eklemek gerekir ki, özellikle resmi olmayan yazışmalarda veya sosyal medya dilinde, insanlar öznenin karmaşıklığından dolayı bazen sezgisel olarak fiili çoğul kullanma eğilimi gösterebiliyor, fakat bu hâlen standart İngilizce gramerinde kabul görmüş bir kural değişimi değildir. Standart İngilizce, uzun ve karmaşık cümlelerde bile tutarlılık ister, ki bu da doğru Subject-Verb Agreement‘ın ne kadar önemli olduğunu bir kez daha gösteriyor.

H2. Bu Makale Son Güncelleme: 25 Ekim 2025 – Güncel Veriler ve Eğilimler

Gramere dair güncel bilgileri konuşurken, 2025 yılı itibarıyla İngilizce dilinde büyük bir kural değişimi yaşanmış değil; ancak dilin kullanımında bazı eğilimler belirginleşmiştir. Özellikle, tekil ‘they/them’ kullanımı arttıkça, bu zamirin fiil çekimi üzerindeki etkisi konuşulmaya devam ediyor. Geleneksel olarak ‘they’ çoğul bir zamir olduğu için çoğul fiil alır: ‘They are happy.’ Cinsiyet belirtmekten kaçınmak amacıyla tekil bir kişi için ‘they’ kullanıldığında bile, dilbilgisel olarak çoğul fiil çekimi korunur: ‘A user logged in. They are currently viewing their profile.’ (Bir kullanıcı giriş yaptı. Şu anda profillerini görüntülüyorlar.) Bu, modern İngilizcenin en önemli Subject-Verb Agreement trendlerinden biridir ve 2025’te kullanımı kesinleşmiş bir normdur. Gramer kurallarının değişimi yavaş olsa da, bu tür sosyal kullanımdan kaynaklanan değişimler en güncel verilere dahil edilmelidir.

Son olarak, Subject-Verb Agreement‘ı doğru kullanmak, sadece gramer puanımızı yükseltmekle kalmaz; aynı zamanda mesajımızın netliğini artırır. O üniversitedeki küçük hatamdan sonra, her yazdığım cümlede öznenin tekilliğini veya çoğulluğunu zihnimde teyit etme alışkanlığı edindim. Size de tavsiyem budur: Cümlenizin iskeletine odaklanın, aradaki tüm süslemeleri bir anlığına yok sayın. Bunu yaptığınızda, Subject-Verb Agreement sizin için bir kural olmaktan çıkıp, doğal bir akışa dönüşecek.

FAQ Schema – Sıkça Sorulan Sorular